Nhà thiết kế đồ họa cũng là con người, và giống như mọi người, họ rất nhạy cảm với những bình luận mà mọi người đưa ra về tác phẩm của họ. Hãy hỏi một nhà thiết kế những điều sau đây và bạn có thể sẽ biến mất ngay lập tức với một bút vẽ cảm ứng được đặt ở nơi không có mặt trời.
Tin hay không, giao tiếp với một nhà thiết kế đồ họa có thể rất khó khăn.
Nhất là họ có biệt ngữ thiết kế riêng và các phần mềm đặc biệt – bạn có thể không biết ý nghĩa của nó là gì hoặc chúng hoạt động như thế nào. Vì vậy, nếu bạn làm việc với các nhà thiết kế, điều này sẽ rất có ích nếu bạn đặt đúng loại câu hỏi mà khiến dự án của bạn đi đúng hướng và sau đó tạo ra một sản phẩm cuối cùng mà tất cả mọi người sẽ hài lòng – thay vì các câu hỏi khiến dự án bị đình trệ với những giả thuyết vô căn cứ của bạn về quá trình thiết kế.
Những thứ đó có thể là gì? Hãy xem 25 ví dụ dưới đây về những câu hỏi mà các nhà thiết kế mong muốn họ đã không nghe thấy.
1. “Ưmmmm, chị chưa nghĩ ra ý tưởng, em có thể thiết kế một mẫu chị xem thử không?”
Lý do đây là một câu hỏi ngớ ngẩn vì một thiết kế nên được xây dựng xung quanh nội dung, chứ không phải ngược lại. Trình bày một nội dung với lợi thế tốt nhất của nó sẽ luôn trông đẹp hơn và có kết quả tốt hơn so với việc cố gắng ép tất cả nội dung vào một thiết kế hiện có. Ngoài ra, việc bắt đầu lại và cố gắng chỉnh sửa nhiều lần thiết kế để phù hợp với chủ đề có thể gây tốn thời gian cho nhà thiết kế và cũng ảnh hưởng đến tiến độ công việc của chính bạn.
2. “Em ei, có thể nhờ em làm gấp cái này được không, chị cần gấp lắm!”
Nhà thiết kế của bạn rất vui lòng khi bạn nhờ chỉnh sửa chỗ này chỗ kia, nhưng chắc chắn sẽ cảm kích hơn nữa nếu bạn chấp nhận rằng này có thể mất một khoảng thời gian (thay vì chỉ cho rằng sửa một tí là xong ấy mà). Các nhà thiết kế rất giỏi trong việc đưa ra tính toán và sẽ cho bạn biết họ cần bao nhiêu thời gian để hoàn thành nếu bạn hỏi.
3. “Em ei, có thể xuất file nào chị có thể chỉnh sửa được không?”
Nếu bạn yêu cầu một tệp nguồn có thể chỉnh sửa, bạn có thể sẽ cần phần mềm thiết kế chuyên dụng và có nguy cơ khiến dự án mà được làm cẩn thận từ trước trở nên tồi tệ hơn nếu bạn không có kiến thức về thiết kế nào. Thực sự nếu bạn muốn một thiết kế chất lượng chuyên nghiệp mà cần phải chỉnh sửa thường xuyên, bạn có thể xem xét tùy chọn DIY (phần mềm thủ công) như Canva, nơi bạn có thể truy cập vào các mẫu được tạo sãn bởi các nhà thiết kế, lúc đó bạn có thể chỉnh sửa bất cứ phần nào nào mà không ảnh hưởng đến chất lượng thiết kế.
Và kết quả là gì, client đòi cho được file gốc, không convert font chữ, gửi font riêng, định dạng AI/Coreldraw/PTS chẳng hạn. Nhưng sau đó, designer sẽ lại nhận được những tin nhắn đại loại như: “Em ơi, sao em gửi file mà chị không chỉnh được, em chỉnh giúp chị abcxyz nhé.”, “Em ơi, sao font nó bị lỗi vậy em? – Chị cài font chữ nhé! – Cài thế nào em? Em cài cho chị nhé!”, “Em ơi, sao chị mở file Ai của em không được? – Chị dùng Ai bản nào? – Chị dùng AI bản mới nhất đó! – Chị mở phần mềm nó lên có màu trắng hay đen? – Màu trắng em nhé! – Ủa, chị dùng CS5 mà chị, em dùng CC (cục c*t) nha chị! – Vậy em chỉnh giúp chị luôn nhé!….” Và còn nhiều tình huống nữa.
4. “Em ei, có thể làm nhiều phiên bản (option) cho chị không, để chọn cho dễ ấy mà!”
Cứ cho là bạn đang mua một bộ váy đồ đắt tiền, được may đo tinh xảo. Bạn có thể nói với thợ may, bạn có thể làm cho tôi sáu phiên bản khác của trang phục không? Khi tôi nhìn thấy chúng, tôi sẽ chọn chiếc váy mà tôi thích nhất và trả tiền mua một mình nó. Dĩ nhiên là không. Chỉ vì thiết kế đồ họa thường là một sản phẩm kỹ thuật số chứ không phải vật lý / có thể chạm được, không có nghĩa là nhà thiết kế đặt ít thời gian và sự quan tâm vào công việc hơn. Quá trình thiết kế sẽ diễn ra suôn sẻ hơn cho cả bạn và nhà thiết kế nếu trước tiên bạn dành thời gian phát triển một bản tóm tắt sáng tạo chi tiết, giúp nhà thiết kế hiểu chính xác những gì bạn đang tìm kiếm và đang cố gắng đạt được với thiết kế – bao gồm thông tin như khán giả tiềm năng, giai điệu ưa thích hoặc thẩm mỹ, ngân sách,…
Khi bạn nhiều lựa chọn, hãy luôn chắc rằng bạn tính phần chi phí cao hơn những gì bạn nghĩ rằng bạn chỉ cần 1 mẫu duy nhất. Đừng nghĩ rằng một sản phẩm cần nhiều mẫu để rồi bạn chỉ trả công cho một mẫu duy nhất bạn thích. Vì chúng tôi designer luôn tâm huyết vào những mẫu mình làm chứ không phải một cửa hàng có sẳn để bạn chọn mua.
5. “Em ei, có thể Photoshop nó không, chị thấy màu nó chưa được đẹp, chỗ đó nhìn giả lắm, không giống đồ thật”
Đúng, Photoshop và phần mềm thiết kế tiên tiến khác có thể làm một số điều tuyệt vời. Nhưng nó không thể làm được mọi thứ; đôi khi các nhà thiết kế nhận được yêu cầu mà thực sự không thể thực hiện được. Và chỉ vì bạn có thể làm một cái gì đó không nhất thiết có nghĩa là bạn nên làm. Một số hiệu ứng và phương pháp chỉnh sửa kỳ quặc có thể không đồng nhất với sự lựa chọn tốt nhất từ góc độ thiết kế – hơn nữa, tất cả chúng ta đều thấy việc dùng Photoshop sẽ phản tác dụng, chẳng hạn như một mô hình với cánh tay hoặc chân có góc cạnh kỳ lạ hoặc tỷ lệ mỏng không tưởng.
Và nên nhớ rằng, tùy vào công việc thiết kế, mà designer sẽ lựa chọn công cụ phù hợp, không phải pts có thể làm tất cả. Và đừng nên áp đặt designer phải dùng phần mềm mà bạn biết tới nó, vì đôi khi bạn đang hiểu nhầm chức năng của chúng.
Còn một điều nữa, màu sắc do cảm quan cũng mỗi người, hãy đừng “chê” màu sắc không đẹp, hãy gợi ý những tone màu bạn thích để designer hiểu ý muốn của bạn, hoặc đưa một mẫu bạn tìm được trên google chẳng hạn.
6. “Em ei, lần cuối nha em, chỉnh cho chị một chút nữa là được rồi nhé!”
Bạn và nhà thiết kế của bạn đều biết rằng hẳn là sẽ có những thay đổi nữa sau lần này. Rốt cuộc thì, bạn đã yêu cầu rất nhiều sự chỉnh sửa rồi. Vì vậy, hãy cứ thẳng thắn về điều đó và nói một cách chân thành như: “Tôi rất tiếc khi tiếp tục chiếm thời gian của bạn như thế này, nhưng tôi đã tìm thấy một sự thay đổi khác mà tôi muốn thực hiện. Bạn có thể thay đổi [từ ngữ / phông chữ / đồ họa / màu sắc] này không? Đừng ngại tính thời gian thêm cho các chỉnh sửa này vào hóa đơn”. Các nhà thiết kế đồ họa có ít thời gian giống như bạn, và mặc dù họ muốn giúp bạn đảm bảo thiết kế phù hợp với nhu cầu, họ cũng đánh giá cao sự thừa nhận từ bạn rằng thời gian của họ là có giá trị. Vì vậy, lần tới, hãy thử tổng hợp danh sách tất cả các thay đổi mà bạn muốn thực hiện và giao chúng cho nhà thiết kế để thực hiện tất cả cùng một lúc, điều này hiệu quả hơn cho mọi người.
Rất nhiều trường hợp, các bước chỉnh sửa qua nhiều người, nhiều bộ phận góp ý nhận xét, cho nên, điều quan trọng là bạn hãy thật thà tổng hợp trước những ý kiến của tất cả mọi người có trách nhiệm, đặc biệt là người quyết định chính cho thiết kế bạn đang làm việc với designer, sau đó, hãy chuyển nó cho designer. Một số trường hợp, mẫu thiết kế sửa quá nhiều lần sẽ gây những lỗi bị bỏ xót và lẫn lộn giữa các lần chỉnh sửa.
Thời gian mỗi người đều quý như nhau, không phải thời gian của bạn là quan trọng hơn designer, hãy cố gắng không gây áp lực cho designer bởi vì họ là những người vừa làm bằng não, vừa làm bằng tay, vừa làm bằng cảm xúc.
7. “Em ei, chị cần một thiết kế đẹp, em làm giống của anh ABC XYZ được không?”
Bên cạnh các vấn đề bản quyền (và hậu quả về pháp lý), đây còn là vấn đề đạo đức. Không có nhà thiết kế nào có thể thấy ổn với việc sao chép tác phẩm của người khác, và bạn không nên mong chờ sự chấp thuận của họ. Thay vào đó, hãy thử chỉ ra những gì bạn thích về thiết kế một cách cụ thể và yêu cầu nhà thiết kế của bạn tự làm theo phong cách hoặc thử một số yếu tố lấy cảm hứng từ công việc, như cách phối màu, bố cục cơ bản hoặc thẩm mỹ (sạch sẽ, cổ điển, in đậm, v.v.).
Và chị tôi ơi, nếu chị xem công việc của một designer là sao chép mẫu mã thì chị đã sai lầm trong nhận thức rồi nhé. Chúng tôi có thể tham khảo những thành phần như bố cục, màu sắc, nhưng chúng tôi không thích làm giống bất cứ một ai để rồi nói là “bắt chước”, “đạo nhái”. Trong một số trường hợp, có thể chấp nhận nếu chúng tôi không thể đủ năng lực phục vụ cho yêu cầu của chị hoặc công ty chị. Còn đa số, chúng tôi khó chấp nhận được việc đấy. Designer trên tinh thần xây dựng thì sẽ tự làm hết sức có thể, không hề muốn copy của ai cả.
Chị ei, luôn nhớ là chúng tôi cần tính tiền trên chất xám và mồ hôi, đừng lấy 2 chữ “làm lại” để hạ thấp giá trị sản phẩm của chúng tôi nhé! Thân!
8. “Em ei, chị tìm được mấy hình này trên mạng, em làm giống vậy hoặc thêm vào thiết kế nhé!”
Nói về Google hoặc các công cụ tìm kiếm khác về hình ảnh có thể phản tác dụng theo một số cách. Đối với một người, giống như phần trên, bạn có thể gặp rắc rối về mặt pháp lý khi sử dụng hình ảnh có bản quyền – một hình ảnh mà không được cấp phép cho mục đích cá nhân hoặc thương mại. Ngoài ra, nó có khả năng là hình ảnh trông rất tệ trong thiết kế của bạn do vì độ phân giải quá thấp. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp thay thế cho việc trả tiền cho các bức ảnh để sử dụng một cách hợp pháp, thì ngày càng có nhiều nguồn để bạn có thể tìm thấy những bức ảnh có chất lượng, miễn phí.
Và một điều nữa, những hình ảnh bạn tìm trên mạng đã là sản phẩm cuối cùng, nó không thể (do bản quyền, do độ phân giải thấp…) hoặc không hợp để có thể thêm vào một sản phẩm đang thực hiện, nếu có chúng tôi phải làm lại giống như vậy với rất nhiều thời gian mà đôi khi lại chẳng giúp thiết kế đẹp hơn.
9. “Em ei, chị mới gửi nội dung, em có thể làm xong trong hôm nay được không, đơn giản thôi không cần phức tạp!”
Thiết kế đồ họa không phải là một quá trình ngay lập tức được làm xong chỉ với một vài cú nhấp chuột. Mỗi dự án sẽ có quy trình và yêu cầu thời gian riêng. Trên thực tế, một số thiết kế có thể được hoàn thành trong một ngày, trong khi những thiết kế khác có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn. Nó hoàn toàn phụ thuộc vào dự án (và quá trình sáng tạo của nhà thiết kế). Nếu bạn đã tìm thấy một nhà thiết kế mà bạn muốn thuê, hãy cho anh ấy hoặc cô ấy biết về những hạn chế thời gian của bạn và yêu cầu một sự ước tính thực tế về thời gian thiết kế.
Chưa nói đến trường hợp, designer đang phải chiến đấu với những dự án khác, đôi khi không thể ưu tiên được, một số trường hợp gửi brief như sai việc cho nhân viên thì có vẻ không đúng lắm. Đừng đẩy áp lực tiến độ công việc của bản thân client cho designer nhé! Chúng tôi không phải máy photocopy.
10. “Em ei, giá cao quá, chị thấy cũng đơn giản mà, em biết đấy, bên chị kinh phí không nhiều, em có thể giảm giá được không?”
Các nhà thiết kế định giá họ dựa trên nhiều thành phần: địa lý, chi phí sinh hoạt, phong cách, kỹ năng, kinh nghiệm và nhiều thứ khác. Mỗi nhà thiết kế sẽ có một sự kết hợp sức mạnh và khả năng khác nhau để trình ra, và ở đó, không có công thức chính xác nào để xác định xem giá tiền nhà thiết kế đưa ra là cạnh tranh hay công bằng. Tuy nhiên, nói chung, bạn nhận được những gì bạn trả cho – vì vậy bạn cần quyết định những đặc điểm nào có giá trị nhất đối với bạn khi tìm kiếm một nhà thiết kế (Tốc độ? Chất lượng? Độc đáo? Danh tiếng? Tính cách?). Điều đó không có nghĩa là đàm phán giá không phải là một lựa chọn, nhưng nếu cuộc gặp gỡ đầu tiên của bạn với một nhà thiết kế là một sự cố ý để đánh giá thấp khả năng của anh ấy – cho rằng năng lực họ thấp hơn nhiều so với bình thường, trong khi chờ đợi một chất lượng công việc tương tự – đó sẽ ngay lập tức là một sự mất hứng và thiếu tôn trọng với nhà thiết kế.
Chốt lại một câu cho nhanh gọn “chị” nhé: TIỀN NÀO CỦA ĐÓ, TIỀN ÍT ĐÒI HÍT THƠM THÌ CHỈ CÓ HÍT ĐẤT NHÉ!
11. “Em ei, cảm ơn em chị nhận được rồi em nhé, em làm thêm các nội dung này được không, khuyến mãi thêm cho bên chị nhé?”
Mở rộng phạm vi dự án thiết kế ngay khi nó đang được thực hiện dở chừng, kể cả sau khi đã đồng ý với một thỏa thuận nhất định từ trước (ví dụ: bạn đã đồng ý về gói thiết kế logo và bây giờ lại yêu cầu thêm cả danh thiếp và thiết kế tiêu đề thư), là một trong những điều tồi tệ nhất bạn có thể làm theo quan điểm của nhà thiết kế – đặc biệt nếu bạn tưởng rằng những bổ sung đó được bao gồm trong cả giá gốc (trừ trường hợp đã thương thảo trước các nội dung để được báo giá trước). Đây là lúc chúng ta cần một bản tóm tắt sáng tạo và có ích (một lần nữa). Bao gồm toàn bộ phạm vi của dự án trong bản tóm tắt đảm bảo rằng bạn và nhà thiết kế của bạn đều cùng đồng ý và sau đó có thể lập kế hoạch ngân sách và dòng thời gian phù hợp, điều này giúp ngăn sự thất vọng không cần thiết. Nếu bạn có những nhu cầu thêm vào bất ngờ trong quá trình thực hiện dự án, bạn sẽ cần phải lập ra một ngân sách và dòng thời gian mới cho những bổ sung đó. Đừng nghĩ làm thêm thứ gì đó là không mất thời gian và công sức của người khác. Hãy đặt bản thân vào vị trí của designer bạn nhé!
12. “Em ei, xấu quá, em làm lại cái khác rồi gửi chị nhé! / Em ei, sao nó không giống ý chị tưởng tượng vậy? / Em ei, sao chị thấy nó rối quá! / Em ei, có thể làm cho nó thật NỔI BẬT không, chị thấy nó đơn điệu quá!”
Các nhà thiết kế, thật không may rằng, không thể đọc được suy nghĩ của bạn. Vì vậy, khi đưa ra hướng dẫn hoặc phản hồi về một thiết kế, hãy cố gắng mô tả cụ thể nhất có thể. Nhà thiết kế của bạn sẽ không biết những mô tả mơ hồ như “khiến nó thật BÙNG NỔ, ĐỘC ĐÁO“, “sắc bén”, “hiện đại” hay “hào nhoáng” trừ khi bạn nói rõ ràng những điều đó có ý nghĩa thực sự như thế nào, bằng cách đưa ra những ví dụ chi tiết mà liên quan đến thứ mà bạn đang tìm kiếm.
Chưa kể, có những sản phẩm thiết kế không hẳn nổi bật là sẽ phù hợp, chúng ta phải dựa vào chủ đề, đối tượng, ngôn ngữ… để có ý tưởng đúng nhất. Đừng để designer mò mẫm suy nghĩ của bạn “Nổi bật nghĩa là sao?!”, “Rối quá là sao?”; ” Xấu quá, ủa, vậy đẹp là sao?!”.
13. “Em ei, chị không có file logo công ty, em lên mạng tìm giúp chị nhé!” 30s sau: “Ủa em, sao logo công ty chị gì lạ vậy, sai rồi em, nó cũng bị bể nhòe nữa đấy, em xem lại nhé!”
Lưu hoặc chụp ảnh màn hình của logo từ trang web của công ty, trang Facebook hoặc bất kỳ nguồn ảnh online nào khác sẽ không giữ đúng định dạng chất lượng, đặc biệt là cho các dự án in. Logo cần phải có độ phân giải nhất định để trông sắc nét và rõ ràng trong thiết kế của bạn; có các yêu cầu khác nhau cho in ấn và web. Các loại tệp vec-tơ phổ biến là AI (tệp Adobe Illustrator) và EPS. Người thiết kế logo đầu tiên của bạn sẽ có thể cung cấp cho bạn một bản thích hợp nếu bạn không có.
Mà chị ngộ dạ, đặt hàng thiết kế mà lại không có những thứ cơ bản như logo công ty chị, logo nhà tài trợ, đối tác, vậy chị làm bộ phận nào ạ? Hay công ty của chị lấy logo đâu dán lên website ạ?! Hãy đừng lười biếng bạn nhé.
14. “Em ei, chọn lại mẫu ban đầu nhé, sếp chọn mẫu đầu tiên ấy!”
Các nhà thiết kế được gọi là nhà thiết kế bởi vì họ có khả năng nghệ thuật và kỹ thuật để làm tốt công việc của họ. Đôi khi thay vì yêu cầu chỉnh sửa đi chỉnh sửa lại thiết kế, điều tốt nhất là bạn nên tin tưởng vào nhà thiết kế của mình. Sau khi bạn giải thích những gì bạn cần, hãy để nhà thiết kế đưa ra thiết kế tốt nhất có thể. Sau đó, hãy xem xét kỹ thiết kế – có thể mất vài ngày để xem xét lại hoặc đưa cho một người thứ ba đáng tin cậy có kiến thức về thiết kế hoặc công nghiệp của bạn – và đảm bảo mọi thay đổi bạn yêu cầu là cần thiết và có thể giải thích được. Đừng lãng phí thời gian người thiết kế của bạn với những thử nghiệm vô tận trong khi thiết kế ban đầu chính xác đã là những gì bạn yêu cầu.
15. “Em ei, chị đã thiết kế một chút trong Microsoft Word / Paint / Publisher. Em làm cho nó đẹp hơn được không?”
Mặc dù các chương trình được tải trên PC hoặc Mac của bạn hoàn toàn phù hợp cho việc sử dụng hàng ngày, chúng không dành cho các dự án thiết kế chuyên nghiệp. Cả bạn hay một nhà thiết kế có kinh nghiệm đều sẽ không thể có được chất lượng thiết kế mà bạn đang tìm kiếm từ một ứng dụng văn phòng tại nhà. Đó là lý do tại sao các nhà thiết kế sử dụng phần mềm chuyên dụng. Điều tốt nhất là hãy để họ sử dụng những công cụ đó từ đầu đến cuối – bạn sẽ cảm thấy vui hơn với sản phẩm cuối cùng.
Bạn đừng suy nghĩ rằng, sử dụng công cụ thiết kế rất dễ, dễ như bạn copy và dán vào MS Words mà không cần suy nghĩ, rê chuột, vẽ vời gì. Phần mềm thiết kế nó là một phạm trù khác hẳn, đôi khi để làm được một nội dung chúng tôi phải làm qua nhiều thao tác khác nhau. Khổ nhất là tạo table chẳng hạn (cho chị thử copy paste nguyên cái table chị lượm trên mạng vào được đấy rồi trang trí cho nó đẹp lên :D).
16. “Em ei, anh nhờ làm cái này hộ anh nhé, cỡ em chắc làm 30s là xong, giúp anh nhé, hôm nào anh mời ly cà phê!”
Các nhà thiết kế muốn được công nhận một chút như những người bình thường, nhưng việc thiết kế miễn phí sẽ không giúp họ trả cho những hóa đơn. Đặc biệt các nhà thiết kế tự do không có bất kỳ lợi ích nào từ việc đó – họ tự trả thuế và bảo hiểm, mua thiết bị và vật tư của riêng họ, thường duy trì một văn phòng tại nhà, v.v. Tất cả các chi phí đó (không kể chi phí sinh hoạt thường xuyên) phải được xem xét khi các nhà thiết kế đặt ra giá trị riêng của họ. Vì vậy, làm một công việc miễn phí không phải là một lựa chọn khả thi.
Nhiều người có suy nghĩ rằng ra được một sản phẩm rất nhanh, vì họ chỉ nhìn vào cái lợi mà họ dùng miễn phí mà không nghĩ rằng để tạo ra được một thứ gì đó có màu sắc, người designer phải trải qua quá trình lâu dài, thực hiện qua nhiều thao tác. Trông thì dễ nhưng không phải dễ. Đôi khi, đã làm miễn phí đành thôi giúp nhau, nhưng còn phải phục vụ cả ngày để điều chỉnh cho thích mắt “Sếp” thì cũng nên nghĩ cho công sức của designer bạn nhé.
17. “Em ei, khi nào có mẫu, đợi sếp góp ý, em chỉnh sửa giúp chị nhé, sếp chị kỹ mấy này lắm, nếu sửa nhiều lần có gì em hỗ trợ nhé”
Nhiều nhà thiết kế đưa ra một giới hạn về số lần sửa hoặc chi phí phát sinh cho các những sự sửa đổi thêm vì một dự án về mặt lý thuyết có thể không bao giờ kết thúc – ở đó, luôn luôn có một cái gì đó mới để thử hoặc một điều chỉnh nhỏ khác để thực hiện. Bạn có thể yêu cầu chỉnh sửa vài lần với thiết kế của bạn; điều đó rất bình thường, và hầu hết các nhà thiết kế đều vui lòng hợp tác để đưa dự án của bạn đến gần với sự hoàn hảo nhất có thể….nhưng phải có giới hạn. Hãy nhớ rằng, ngay cả những thay đổi nhỏ cũng cần có thời gian để thực hiện và bạn càng yêu cầu nhiều thay đổi thì thời gian quay vòng của dự án càng dài.
Đôi lúc, việc sửa chữa không nằm trong yêu cầu ban đầu, và vòng lặp sửa chữa qua nhiều cá nhân, bộ phận khiến cho công việc nhỏ trở nên một dự án dài hơn và mất nhiều công sức, thời gian, điện. Điều mong mỏi là hãy cố gắng tổng hợp, sửa chữa những chỗ nên sửa, nếu thiết kế không đạt yêu cầu, hãy thẳng thắn.
18. “Em ei, chị muốn làm như mẫu này, báo giá liền cho chị nhé”?
Câu trả lời thực sự là không đơn giản như bạn nghĩ, và nó cũng sẽ khác nhau cho từng dự án (và cho mọi nhà thiết kế). Theo nhà thiết kế David Airey, ông nói việc hỏi về “Giá bao nhiêu cho một thiết kế”? giống như câu hỏi dành cho nhà môi giới: “Bao nhiêu cho một ngôi nhà?” Câu trả lời là nó …..phụ thuộc vào rất nhiều thứ. Lý do là vì định giá một dự án không phải là một quá trình nhanh chóng. Hầu hết các nhà thiết kế sẽ muốn có một cuộc thảo luận chi tiết về dự án của bạn trước khi báo giá. Các yếu tố như mức độ phức tạp của nó, bạn sẽ cần nó nhanh như thế nào, loại định dạng hoặc sản phẩm nào bạn muốn, nơi nó sẽ được in hoặc xuất bản, và nhiều thứ khác đều góp phần quyết định giá cả. Khi bạn lần đầu tiên tiếp cận một nhà thiết kế, hãy cung cấp chi tiết dự án của bạn trước khi hỏi về chi phí và bạn sẽ nhận được một ước tính chính xác, chu đáo hơn.
19. “Em ei, chị gọi em hoài không được, gọi lại cho chị ngay nhé, chị cần em giúp thiết kế cái này gấp, mai là thứ hai rồi!”
Không ai – ngay cả những người làm việc tự do hoặc cú đêm – theo dõi email công việc hoặc điện thoại của họ 24/7. Các nhà thiết kế cũng có lịch trình (ngay cả khi họ làm việc ở nhà trong bộ đồ ngủ) và thường xuyên cộng tác với nhiều khách hàng cùng một lúc. Bạn có thể không nhận được ngay lời hồi âm từ nhà thiết kế của mình ngay lúc đó, nhưng bạn hẳn sẽ nghe lại từ anh/cô ấy trong giờ làm việc của họ. Nếu bạn lo lắng về việc làm thế nào để dễ dàng liên lạc, hãy đảm bảo hỏi giờ làm việc của họ dao động vào lúc nào (và tổng hợp các tin nhắn quan trọng nhất của bạn vào thời điểm đó) cũng như phương thức giao tiếp ưa thích của anh ấy. Đồng thời, hãy thông cảm cho anh ấy nếu bạn gọi điện hoặc nhắn tin chưa được đọc hoặc hồi âm liền, có 2 lý do, 1 là không tiện trả lời, 2 là anh ấy đang cố gắng mọi thời gian để làm ra sản phẩm cho bạn, nhưng sợ bạn hối thúc, gây áp lực.
20. “Ủa em, chị tưởng em làm miễn phí, làm có tí mà, bên chị đâu có tiền chi mục này, hay sau này nhờ em rồi tính luôn được không?”
“Ủa chị, em đâu phải nhà từ thiện hay lính lác của chị, làm gì có ai mà ở không, thiết kế sửa tới sửa lui cho chị miễn phí, xài chùa vậy ạ?” Designer cũng phải ăn, uống, mua công cụ lao động, trả tiền điện, cà phê, tiền thuê nhà, tiền thuốc… Chị nghĩ sao mà lại bảo em làm miễn phí. Chỗ chị em (ai biết chị đâu ra) có thể giảm tí cho vui vẻ chứ không có bữa ăn nào miễn phí cả. Hãy cố gắng dành sự tôn trọng cho lao động của designer, nhất là đối với các bạn làm freelancer, vì họ sống nhờ dự án và sản phẩm, họ có thể làm liên tục để hy vọng xong dự án và nhận phần bù là tiền để vượt qua những lo toan cuộc sống, ko phải để làm “từ thiện”, nếu họ muốn từ thiện, họ sẽ làm bằng cách khác. Còn nếu bạn xem họ là một nô lệ/tay sai/lính của bạn thì sẽ không còn có lần sau bạn nhé!
21. “Em ei, khi nào xin được kinh phí thì chị chuyển em nhé!” A thousand years later: “Chị ơi, kinh phí thiết kế có chưa ạ?!” – ✔Seen!
Một lời hứa của bạn nhưng nó là một sự chờ đợi không rõ thời điểm. Có đôi lúc, kinh phí là một điều rất nhạy cảm vì nó liên quan đến nhiều vấn đề mà một cá nhân không giải quyết được nếu design làm việc với một công ty/cơ quan. Vì thế, nếu trong nguồn lực có hạn, hãy chắc rằng có thể trả trước một phần/hoặc trả toàn bộ chi phí bằng tiền ứng trước hoặc chính tiền túi của bạn để đảm bảo rõ ràng trong quan hệ giữa đôi bên để những lần hợp tác đều vui vẻ.
Đừng hứa hẹn hoặc làm bộ quên bạn nhé, designer không bao giờ quên deadline / quên brief nên client xin đừng quên trả tiền. Trả muộn cũng được nhưng đừng quỵt. Một ngày đẹp trời, bạn thấy chúng tôi quên deadline, quên brief thì hãy nhớ lại bạn đã thanh toán tiền lần gần nhất bạn “nhờ” chưa nhé.
22. “Em ei, hôm qua chị có nhờ em thiết kế đó, có sản phẩm cho chị chưa, sếp hối quá, làm đại đi, không cần đầu tư gì cầu kỳ đâu! 30p sau: “Ủa em, fail quá em, em làm vậy sao chị dám trình sếp, sếp chửi chị chết, em sửa gấp giúp chị theo abc xyz nhé!”
Vâng, những câu này ko ít lần xuất hiện khi designer vì quá tham việc, hay quá thương người chị mà nhận việc gấp gáp. Bạn nên thông cảm cho designer, họ luôn có công việc và những dự án phải làm hằng ngày, nếu họ rảnh họ sẵn sàng hỗ trợ bạn tối đa, nhưng đặc biệt những freelancer, họ thường khó có thể ôm đòm nhiều dự án một cách đột ngột. Vì thế, hãy có kinh nghiệm hơn trong việc đặt hàng thiết kế, chú ý đến tiến độ. Đừng nghĩ làm thiết kế đơn giản, không cầu kỳ là sẽ nhanh chóng, hoặc họ vô tâm không đầu tư gì cả. Designer luôn muốn sản phẩm của mình được công nhận và sử dụng, không ai lại muốn làm để cho chị trả nợ quỷ thần với sếp rồi nhận lời chê bai thậm tệ, họ cũng tốn thời gian chứ. Đôi khi, sản phẩm vì gấp gáp có thể có những lỗi sai hoặc chưa vừa ý, hãy chân thành góp ý và động viên, thay vì tạo áp lực và chê bai bạn nhé.
23. “Em ei, lúc trước em có làm cho bên chị á, em lấy mẫu cũ sửa lại giúp chị cho đợt này nhé!”
Những dự án mà anh ấy nhận, khi kết thúc và nhận thù lao, đó là một quá trình có khi gian khổ lắm. Và sau này, nếu bạn có nhờ những hạn mục khác/ hoặc thay đổi, hãy cố gắng tính toán chi phí chỉnh sửa/thay đổi nhé. Chưa kể những chỉnh sửa có thể sẽ cần phải làm lại toàn bộ như đã từng làm/ hoặc lâu quá designer không còn lưu trữ các file gốc để chỉnh sửa/hoặc có những nội dung thay đổi 1 chút nhưng phải làm lại nhiều quy trình. Vì vậy, thay vì nhờ sửa cái có sẵn để có suy nghĩ rằng sẽ tiết kiệm chi phí/miễn phí hoặc đỡ mất thời gian thì hãy xem xét việc đặt hàng mới bạn nhé. Designer sẽ cảm ơn bạn vì điều đó.
24. “Ủa em, ý chị không phải vậy, chị nói nhiều vậy mà em không hiểu à?”
Đôi lúc, việc giao tiếp giữa designer và client rất khó khăn, chủ yếu đến từ việc hiểu và tiếp nhận ý tưởng. Đối với những designer có kinh nghiệm làm việc với client, họ sẽ nhanh chóng thực hiện được yêu cầu trừ lần đầu tiên. Vì lần đầu tiên, sẽ không khỏi những yêu cầu và giải pháp không theo cùng một quan điểm, designer sẽ không hiểu client và ngược lại. Chưa kể việc mỗi designer chuyên một thể loại khác nhau. Trong lúc đàm phán, giao dự án, nên có một bản ghi chép các yêu cầu và những mục thực hiện, tiến độ có thể để dễ dàng tiếp cận. Nhiều trường hợp client trao đổi qua điện thoại hoặc chỉ nói miệng thì rất khó trong việc hình dung ra các yêu cầu nếu không đi kèm với bản ghi gợi ý, ý tưởng, yêu cầu. Khi trao đổi, nên note lại những yêu cầu riêng với những nội dung trao đổi khác, không phải bàn nhiều là sẽ ra được cái sản phẩm cuối cùng một cách trọn vẹn. Nếu được vậy thì không có designer nào sợ tốn dung lượng ổ cứng/đám mây lưu nhiều phiên bản file đâu ạ. Giao tiếp thân thiện sẽ làm đôi bên hiểu ý nhau hơn.
25. “Em ei, chị có tham gia cuộc thi thiết kế, mà chị không làm được chuyên nghiệp như em, em làm giúp chị nhé!”
Trường hợp này rất ít xảy ra nhưng nó vẫn có thể đến nếu có những cuộc thi nhỏ lẻ được tổ chức nhầm tạo phong trào. Biết rằng designer lấy tiền trên sản phẩm, nhưng đặt hàng thiết kế cũng tùy vào mục đích sử dụng. Quan điểm của Thái Triển là không nhận thiết kế giúp để client đi thi thiết kế vì lý do cơ bản là mình không thích sự giả dối và nếu mình tự đi thi có thắng có bại mình đều vui vẻ, nhưng để sản phẩm của mình dự thi với tên người khác thì khó chịu lắm ạ. Chưa kể, đôi khi giải thưởng cuộc thi không giá trị bằng những sản phẩm đã thực hiện trên cả hai mặt: vật chất và tinh thần.
